I skogens dype, stille ro 🗓️

Eg veksla mellom sjalusi (for dei med dei kjekke jobbane og liva i boka) og frustrasjon (fordi folk er så slemme og griske) då eg las denne boka. Hadde det ikkje vore så spennande hadde eg ikkje klart å lest ferdig, men eg ville jo vite om ho hadde ein lykkeleg slutt! ( - hadde ikkje). Me får høyre om norges skogar heilt sida førre istid og fram til i dag. Kor me har klart å leve saman med naturen i mangemange tusen år, fram til no. Fyrst med oppgangssager på ~1600-talet og så stormforelskelsen med flatehogst på 1900-talet.

Flatehogst er når dei hogger praktisk talt a l t som er i eit område. Og det er krise for alle dyr og planter som lev der. (Når eg seier dyr meiner eg vel fyrst og fremst insekt, eg teller dei som dyr). Leksikonet seier det er det same som ‘snauhogst’ (I leksikonets artikkel om flatehogst står det òg om miljøkrav: livsløptrær og ein standard skogbrukarane skal fylgje – ikkje tru på det, alt er berre bullshit, sjølv om slikt finst så blir det gjort absolutt minst mogleg for å fylgje det: livsløptrea – dei som får stå igjen, er skvip-trea, og denne standarden… det er skognæringa sjølv som har laga ho og er ansvarleg for å skjekke at dei fylgjer ho! Uff, no blei eg sinna igjen).
Tilbake til flatehogst. Det er altså eit landskap reinska for alt. Dyr og planter har ikkje lengre nokon stad å bu og ikkje noko å ete. Det finnes så klart dei som kan overleve slike steder og finner seg etter kvart til rette, men det er ikkje dei raudlista artane. Dei raudlista artane er jo ofte dei dyr og planter som me har stjåle heimen frå. Til dømes skogen. Det er nemleg mange som berre vil bu i svært gamle trær, eller daude trær eller svært gamle daude trær. Og slikt finst det lite av, altfor lite. Om skog ein dag blir gammal og full av trær i alle aldrar og attpåtil daude, så er jo det jo ikkje likevel sikkert at alle desse gammeltreelskande artane kjem tilbake, dei blir jo ikkje til med magi. Sjølv om det finst ein familie i ein annan skog er det ikkje så lett å flytte (Eg lurte litt på når eg las om ein kunne gro slike planter, å skape eit kunstig miljø som dei liker, men det er ikkje et tema så eg antar… nei?).

Så fekk me høyre ein god del om lav og sopp (dei har alle morosame namn). Og spesielt lav vil eg lære meir om. Det visste eg eigentleg frå før at eg ville lære meir om lav, men eg hadde gløymt det ut. Og sopp altså. Det verker som om soppen som veks utanpå trestammen fyrst har levd inni treet lenge til han blir stor nok eller bestemmer seg for å poppe ut.

Kapittelet om klimagassar var.. slitsamt. Det var som ein slik tusenfryd: ‘hogge skog lønner seg’ ‘hogge skog lønner seg ikkje’ ‘hogge skog lønner seg’ ‘hogge skog lønner seg ikkje’ 🌼. Det er liksom noko med alt. Men konklusjonen er at så lenge skogen berre står så forureinast det mindre enn om ein gjer noko. Det er jo slik at tre kan erstatte fossile brensler i eit og anna, men om det finst andre alternativ til tre kan det vere betre. Forfattaren seier det kan lønne seg på lang sikt å hogge og bruke trær, om hundre år eller to-hundre år så er skogen klimagass-a jour igjen, men… Men på kort sikt hadde det vore litt krise fordi det hadde blitt så mykje klimagassutslepp på ein gong at ‘lang sikt’ ikkje har særleg betydning. Kva om ragnarok har komen før me har nådd ‘lang sikt’ liksom?!. Altså: la skogen stå og vekse seg gamal. Den bind ikkje like mykje karbondioksid som ein ung skog, men han bind traust og godt.

Har du høyrt om FSC? Det er merke som står på dei fleste papirprodukt. Det er ein internasjonal ordning som skal sikre at trea som hoggast ikkje er bl.a. verneverdig. Norge skal fylgje denne standarden. Men så var det denne skognæringa som får gjere alt på eigenhand. Dei har sine eigne kartleggarar som vurderer om skogen er verneverdig eller ikkje, i fylgje forfattaren har ikkje desse kartleggarane meir utdanning enn eit helgekurs! Og dei er jo naturlegvis heilt håplause. I skogar biologar har funne masse raudlista artar ser kartleggarane ingenting, og slik blir ikkje skogen sett på som verdifull for artsmangfaldet og trea får sitt FSC-stempel. Desse sjusovarane synde og eg trur dei veit det.

Konklusjonen her er altså at Norge bruker utallig med penger på regnskog i andre land samtidig som norske skogbrukere tyne den norske skog og skogfauna, heilt med statens velsignelse. Det som er igjen av skog i Norge i dag er berre eit hint av kva skog faktisk er. Slik skog som var i landet då våre besteforeldre og eldreforeldre var små såg annleis ut enn den me har igjen. Me veit ikkje kva me har mista, for det er så få av oss som har opplevd skog. P.S. Sverige er MYKJE flinkare enn oss på å verne skog (ikkje at dei er fantastiske heller, men det seier jo sitt om oss).