Som om noe noengang tar slutt
🗓️

Denne boka hadde ein uvanleg forteljar: historia til Hans og Sussanne (hovudpersonane) blir fortalt oss av ein forteljarstemme som me ikkje får vete så mykje om anna enn at forteljaren er ganske misfornøgd med sitt eige kjærleiksliv og derfor rakkar stadig ned på Hans og Sussanne og deira kjærleikshistorie. Ofte får me fortalt kor stakkarslege dei er og kor stusseleg framover det går mellom dei, men så må forteljaren ta seg i at det er faktisk ikkje heilt sant dette som blei fortalt: eigentleg er både Hans og Sussanne fornøgde og trivst saman og heng seg ikkje oppi alt det som forteljaren sjølv heng seg oppi. Dei spydige kommentarane gjelder kanskje meir forteljarens liv enn Hans og Sussanne sine liv. At ein kvar er seg sjølv nærast blir banka inn i oss.

Kjærleiken mellom Hans og Sussanne er uansett sjarmerande og dei er søte saman. Men dei er definitivt folk som det er lett å rakke ned på og ofte blir nettopp det: halvgamle feite folk – ein fabrikkarbeidar og ei vaskedame. Då dei reiser til Tenerife (som uttales akkurat slik det er skrevet Hans, og ikkje ‘Teneriff’ som den solbrune jenta frå reisebyrået så sjølvsikkert seier) får dei likevel skinne ordentleg i kontrasten til han fylliken på flyet og naboparet Hennes og Maurits (Eg forstår ikkje kva eg skal forstå av namnevalet? Men eit skrekkens nabopar er dei 😨).

Sussanne er søt kvar gong ho er usikker på seg sjølv og tvilar på kva Hans tenkjer og trur. Og Hans som plutseleg bakar boller om morgonen til Sussanne! Utan oppskrift?! Betre enn meg. Og då dei tar vårreingjeringa saman (og Hans utan å mukke) blei eg endå meir sjarmert.

«Enkelte har innvendt at eg gjør heile forteljinga for vanskelig, eg ser problem der dei ikkje finst, eg legg meg sjølv og mine eigne følelsar i noe eg strengt tatt ikkje har noe med. Eg har forsøkt å kjempe imot som de veit, men framstillinga må både vere slik og ikkje-slik. Alle så liknar og ikkje-liknar vi kvarandre… Dessutan er det viktig å avlive mytebefengte tankegangar om at middelaldrande bare finn kvarandre og dermed går alt av seg sjølv, enten fordi ein er gammal og klok og automatisk vel rett, det er alltid enklare når det ikkje er så mye å velje i, eller, fordi ein bare må vere glad til at ein får noen i såkalla moden alder, les: overmoden, da det å stille krav når ein er komme så nær pensjonsalderen, ville vere eit uhyrleg brot med det hellige norske jante…»

Dyreriket
(Régne animal)
🗓️

Ei særdeles grisen bok. 🐖🐖🐖 Det eg likte best må ver kor lett det var å forsvinne inn i stemninga som bli skapt (sjølv om eg jo ikkje akkurat vil vere der), altså kor godt skildra alt var. Eg synst fyrste delen frå gamle dagar kjentes veldig gamle-dagar ut, og det moderne kjentes moderne. Men eg likte best den fyrste delen, den var meir ordentleg rørande – særleg då Marcel kjem heim til livet men er heilt øydelagt, men visstnok blant dei såkalla heldige. Då blei det litt tårevått hjå meg. Andre halvdelen var litt mindre subtil og heftig. Nærmast meir absurd enn kritikk av dyrevelferda, men kanskje det er eg som er naiv og ikkje vil vedgå kor ille det er. Eg har jo sett bilete av dyr som vassar i si eigen møkk og ikkje blir mata for bonden strekk ikkje til. Men eg likte korleis heile familien og alle dei blanda seg med blei øydelagt. (Eg forstod ikkje heilt kor Gabrielle og tvillingane passa inn i historia? Dei var litt unødvendige spør du meg). Ikkje misforstå meg, men eg fekk assosiasjonar til Mørkets hjarte. Det var som om heile denne grisebusinessen, den ille måte dei behandla dyra på, absolutt ikkje var til å leve med for nokon av dei og gjorde dei galne heile gjengen. Catherine sine tankar om kor innestengt og stinkande av gris alt var, synst eg kunne for så vidt skildre heile boka. 🐖🐖🐖

Til fots: En filosofi om å gå
(Marcher, une philosophie)
🗓️

Eg trur ikkje eg gjekk ein einaste tur i løpet av den tida eg las denne gå-boka. Det er jo litt bedrøveleg og kanskje litt flaut, men slik er det. La meg skylde på været 🌧️. Men eg fekk lyst til å gå! Litt i alle fall. Forfattaren snakkar helst om store og lange turar over fleire dagar og det er ikkje min stil og eg har ikkje tenkt til å gjere det til min stil. Ein overnatting er maks og berre det er litt i overkant. Men likevel fekk eg altså lyst til å gå meir turar. Han snakkar mykje om filosofar som elska å vandre, som tenkte ut alle sine smarte tankar mens dei gjekk. At tankar og bøker som blir skrivne sittande på eit kontor blir automatisk tunge og innstengte, mens bøker som blir til ute, vandrande, er lette, frie og luftige. Eg vil vel sei hovudtemaet i heile boka må vere: sitte inne er dumt og gå ute er smart. Og eg er jo for så vidt enig. Likevel er det framleis like vanskeleg å få ræva opp av sofaen og gå ut (i regnvêret 👼).

Han skreiv eit lite stykke om at å gå er ikkje kjedeleg. Når man kjeder seg manglar man noko å finne på, mens å gå er ein aktivitet, går du kan du ikkje godt stoppe opp ein gang fordi du må jo nesten heim igjen. Men det folk kanskje heller misliker med å gå er at det er ein svært monoton aktivitet, ein fot føre den andre som han seier fleire gonger. Men det er denne monotone gjentakande aktiviteten som gjer å gå til ein slags meditasjon der ein til slutt kan føle seg heilt i eitt med naturen. Når man springer kan ein få slik ‘runners high’, då er man nesten meir enn naturen og flyter over bakken – og det er ikkje i det heile tatt den same rusen ein får av å gå. Når ein går lenge og trutt blir ein jord og stein. Alle problema i livet er ikkje problem og ein kan berre ‘være’ i naturen, ein del av naturen, slik som dyr og planter er det. Det er slikt som eg liker å høyre, eg liker alltid når menneske blir dradd litt ned på jorda og plassert og sortert som ein organisme på same nivå som andre organismar. Som ein slik Jørgen Hattemaker-song for heile økosystemet.

Når man går, setter sinnsroen en stopper for alle bekymringer og all dramatikk, alt som graver tomme spor i livene og kroppene våre, og får alt dette til å fremstå som om det er satt ut av spill fordi det er utenfor rekkevidde, for langt unna, det lar seg ikke beregne. Alle de store og utslitende lidenskapene, de anspente nervene på grunn av det aktive livet, alt det som er tynt til bristepunktet viker til slutt for vandringens nådeløse utmattelse: Bare gå på. Sinnsro er en ufattelig tilfredsstillelse over ikke å vente seg noe, bare bevege seg fremover, bare gå.

The Count of Monte Cristo
(Le Comte de Monte-Cristo)
🗓️

Etter langt om lenge har eg endeleg lest ferdig Greven av Monte Cristo. Eg endte med å lese engelskversjonen som låg på prosjektgutenberg sine sider, eg veit ikkje om den er forkorta og eg veit ikkje kven som har omsatt ho. Det er litt slitsamt med desse eldre omsatte bøkene – å finne ut om dei er forkorta eller ikkje. Eg kunne ikkje finne ein norsk versjon som hadde historia i sin heilhet. Men det får berre ver, eg syntest ikkje boka var så forferdeleg fantastisk uansett, ho var heilt grei. Eg måtte ty til lydbok ein god del for å komme meg igjennom (nr.3 på librivox, opplesaren gir alle franske/italienske aksentar når dei snakkar: hysterisk!) og det var svært lett å henge med og forstå handlinga. Dei delane eg likte best var då greven blei tatt litt på senga, då det skjedde greier han ikkje var heilt forberedt på – ikkje fordi han irriterte meg, eg likte han godt fordi han var så underhaldande (og alle forkledningane… haha han er ei DramaDrotning). Og så klart kvar gong han avslørte sin identitet for nokon var kjekt, og heile kapittelet med innbrotet. Slutten var ikkje heilt tilfredsstillande når det gjeld Haydée, men eg likte korleis det enda med sjølve hemnen. Albert likte eg, han hadde passa rett inn i vennegjengen frå Os Maias (skjønt han hadde vel blitt mobba til himmels for sitt mangel på dametekke).

Dune
🗓️

Det einaste eg visste om Dune frå før av var at helten ikkje var noko helt eigentleg, og så såg eg den fyrste filmen av dei nye filmane og tenkte: «hmmm, dette vil eg faktisk lese heller». Så då gjorde eg det. Og eg likte boka, særleg alt som hadde med naturen og klimaet og samfunnet på Arrakis å gjere. Det var lett å sjå for seg alt utan at filmen øydela noko for meg eller fantaserte for meg. Eg var litt forvirra ei stund om Paul sine syner var på ordentleg eller ikkje: sidan profetiane berre var oppspinn så tenkte et at alt som hadde med overnaturlege evner òg var oppspinn og at det berre rabla litt for Paul, men kanskje ikkje? Eg trur til slutt eg forstår at slike evner finst naturleg i deira verd. Det er særleg etter at pappaen hans døyr at han får desse heftige framtidssynene som går i fleire retningar så eg tenkte naturleg nok: traumer. Men, ja, kanskje ikkje likevel. Fordi er det ikkje framtida av vår verden? Har magi oppstått?

Eg likte òg korleis religion blei ei større og større greie, og særleg at til og med Chani gav Paul inntrykk av å bli meir enn tilbedar av Han enn kjærasten hans. Skummelt. Boka har ein litt illevarslande stemning – eller Paul seier jo heile tida at jihaden kjem (kyyy kyyyy) så «litt» er vel å underdrive. Men illevarslande stemning i alle fall, som om boka sluttar med eitt «mmmm, yikes 😬». Slutten var plutseleg, men eg likte det, han slutta liksom før nokon fekk satt seg og alt var framleis i høgspenning, og sida ein ser kor det går så var det eitt fint sted å avslutte – det oppfordrar hjernen til å tenkje vidare sjølv. Ja også likte eg kor usikre alle virka så ofte, eg følte at særleg Jessica var så menneskeleg, eg trur eg likte ho best. Ho hadde klare lyter og tvilsam moral, men ho var interessant for ho virka samtidig så sårbar (skjønt ho var jo mega-ikkje-sårbar når det gjaldt slåssing da, men eg tenkjer meir på føleleser).

«Paul,» Jessica said, «you're not a Mentat yet; you can't know for sure how–»
«I'll never be a Mentat,» he said. «I'm something else ... a freak.»
«Paul! How can you say such–»
«Leave me alone!»

Braiding Sweetgrass
🗓️

Kva skal eg sei, kva skal eg sei? Dette blei plutseleg ein av mine favorittbøker! Altså, eg lytta på lydbok og det gjorde kanskje opplevinga enda betre fordi boka er temmeleg lang. Svært lang. Men det er forfattaren som leser sjølv og ho har ein skikkeleg behageleg stemme. Det minner meg om å ha ein forelesar eller lærar som du kan høyre at elskar og lev for det ein snakkar om og eg, som student eller elev, har ikkje lyst til å dra – fortel meir! Det er ei bok med mykje kjærleik i, mykje følelsar, og eg grein i alle fall fire gonger! Eg sat for det meste å gjorde hagearbeid når eg høyrde etter på det ho fortalte og det gjorde alt så levande – og tenkje på om jorda elskar meg slik eg elskar ho, mens hendene mine er fulle i mold 😳, og tenkje på at eg får bær og frukt og kva som helst av naturen, og tilbake passar eg på planta og beskyttar ho. Eg likte altså boka veldig godt. Det er idear som minner meg om Birk, og større kompliment trur eg ikkje eg har å gi.